آکوستیک سالن های کنفرانس، همایش، کنسرت، سالن های ورزشی و سایر سالن‌های مختلف یکی از مسائلی است که باید در هنگام احداث سالن مورد توجه کافی قرار بگیرد. همچنین آکوستیک کردن سالن برای انواع اتاق‌ها و استدیوهای ضبط صدا و موسیقی امری حیاتی است. از طرفی طراحی مدرن و زیبا برای سالن‌های همایش و کنفرانس و توجه همزمان به مسائل آکوستیک میتواند چالش بزرگی در پیش روی مهندسان و طراحان قرار دهد. شاید از طرف کارفرما این مسئله مورد غفلت قرار بگیرد اما پیمانکاران میدانند که مسئله آکوستیک کردن سالن تا چه اندازه مهم است. آکوستیک سالن از آثار نا مطلوب بازتاب صدا در سالن جلوگیری خواهد کرد و همچنین از ورود و خروج صدا به داخل محیط جلوگیری میکند. از متریال مختلفی میتوان در صدابندی سالن‌های مختلف استفاده کرد که در این مقاله به طور مجزا به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد. مطلبی که در پیش روی شماست یک راهنمای کامل برای آکوستیک کردن سالن های مختلف است.
آکوستیک (ACOUSTIC) چیست؟
قبل از هرچیز باید بدانید آکوستیک یک علم است و اکوستیک صدا بخشی از این علم می‌باشد. آکوستیک علمی بین رشته ای است که به مطالعه امواج مکانیکی در گازها، مایعات و مواد جامد می پردازد. از جمله مباحثی که در آکوستیک مورد بررسی قرار میگیرد امواج صوتی و فراصوت است. آکوستیک صدا ممکن است اینگونه تعریف شود: “علم صدا، از جمله تولید، انتقال و تأثیرات آن شامل اثرات بیولوژیکی و روانی”.
انواع متریال آکوستیکی برای استفاده در آکوستیک سالن
یک متخصص آکوستیک باید با انواع متریال آکوستیکی آشنا باشد تا در صورت لزوم بتواند انتخاب مناسبی برای صدا بندی و اکوستیک محیط‌های متفاوت داشته باشد. متریال آکوستیکی را میتوان به انواع زیر تقسیم بندی کرد:
متریال جاذب صدا
این متریال به لحاظ فیزیکی دارای ساختار ویژه‌ای هستند که موجب جذب صدا میشوند و در نتیجه از بازگشت صدا جلوگیری میکنند. از جمله این پنل‌ها میتوان به فوم‌های ابرهای پلی یورتان جاذب صدا یا فوم های عایق شانه تخم مرغی Egg Crate Foam اشاره کرد. از نظر ظاهری این پانل‌ها طوری ساخته میشوند که با بیشترین سطح تماس با امواج صوتی، انرژی صوتی را به انرژی جنبشی تبدیل کرده و از شدت صوت بکاهند. برای مثال شکل شانه تخم مرغی فوم عایق صدا موجب افزایش سطح جذب فوم می گردد و همین مسئله باعث میشود جذب صدا در این فوم‌ها چند برابر جذب صوت در فوم‌های ابری و اسفنجی باشد.
متریال پخش کننده صدا (دیفیوزرها)
بر خلاف پانل‌های جاذب صدا، متریال پخش کننده صدا یا دیفیوزرها میتوانند صدا را در محیط به طور یکنواختی پخش کنند. این پنل‌ها از اساسی‌ترین رکن‌های آکوستیک استودیوهای ضبط صدا و سالن‌های موسیقی هستند و به نحوی ساخته شده‌اند که با برخورد امواج صدا به آنها، صدا در جهت‌ها و زوایای متفاوت پراکنده می‌گردند و در نتیجه از بازگشت مجدد صدا در همان مسیر جلوگیری می‌نمایند. در بیشتر موارد این پنل‌ها از جنس پلاستوفوم (یونولیت) یا چوب ساخته میشوند.
دیفیوزرهای جاذب صدا
این متریال به طور همزمان صدا را جذب و الباقی را در محیط به طور یکنواختی پخش میکند. هر کدام از این متریال برای کاربری های خاصی میتوانند مناسب باشند که انتخاب و استفاده از آنها به عهده متخصصین آکوستیک است. برای مثال در آکوستیک سازی سالن کنسرت موسیقی باید از متریال پخش کننده صدا (دیفیوزرها) استفاده کرد. این مواد صدا را در جهات مختلف بازتاب میدهند و باعث ایجاد فضایی پر طنین میشوند، بر خلاف مواد جاذب صدا که صدا را جذب میکنند و از بازتاب صدا جلوگیری میکنند. به هر ترتیب آکوستیک سالن یک کار تخصصی و علمی است و نیاز مند دانش و تجربه زیادی است.
هدف از آکوستیک کردن سالن چیست؟
به طور کلی میتوان گفت آکوستیک سالن ، باتوجه به انواع کارکردهای مختلف با سه هدف انجام میگیرد:
- جلوگیری از بازتاب صدا و کنترل پژواک (Acoustic Treatment) در داخل سالن (کاهش سطح صدای داخل سالن)
- جلوگیری از خارج شدن صدا داخل سالن به محیط بیرون
- جلوگیری از ورود صدای مزاحم محیط بیرون به داخل سالن (Sound Proofing)
جدا از اینکه هدف شما برای آکوستیک سالن چیست، روش انجام کار تا حدی یکسان است. اما در هر کدام از موارد فوق باید نکاتی را مد نظر داشت. در برخی از موارد نیز ممکن است شما در آکوستیک کردن یک سالن تواما دو هدف را دنبال کنید.
آکوستیک سالن
منظور ما از سالن معمولا محیطی بزرگ و مسقف است که با دیوارهای موازی به شکل مربع یا مستطیل ساخته میشود و میتواند کاربردهای بسیار زیادی داشته باشد. ارتفاع و مساحت انواع سالن باتوجه به کاربری آنها متفاوت است. در ادامه به صورت اجمالی آکوستیک کردن انواع سالن‌ها با هم بررسی میکنیم.
آکوستیک کردن سالن های ورزشی
سالن های ورزشی یکی از مواردی است که نیاز مبرم به آکوستیک کردن دارد. بازتاب صدا در سالن های ورزشی به علت متریال به کار رفته در ساخت آنها (سنگ و سرامیک) بسیار زیاد است و عدم آکوستیک سازی این سالن ها میتواند موجب ناراحتی ورزشکاران در هنگام فعالیت در سالن باشد. بنابراین آکوستیک سالن ورزشی با هدف کاهش بازتاب و پژواک صدا در داخل سالن صورت میگیرد.
راه حل:
استفاده از پنل‌های آکوستیک دیواری و سقفی جاذب صدا و جاذب های ضد صوت معلق
آکوستیک سالن همایش و کنفرانس
سالن‌های همایشات و سالن کنفرانس و اجتماعات یکی از محل های مهمی است که باید به آکوستیک بودن این سالن ها توجه دو چندان شود. هدف از آکوستیک کردن این سالن ها جلوگیری از ورود صدای مزاحم خارج به داخل سالن و همچنین جلوگیری از پژواک بیش از اندازه‌ی صدا در داخل سالن است. از این رو علاوه بر آکوستیک کردن دیوارها و سقف این سالن ها باید از پنجره ها و درب های ضد صوت استفاده شود. متخصص اکوستیک برای آکوستیک کردن سالن کنفرانس باید به موارد زیادی توجه کند.
راه حل:
استفاده از پنل‌های آکوستیک (دیفیوزرهای جاذب)، پنجره های دو جداره و درب های آکوستیک
آکوستیک کردن سالن سینما و آمفی تئاتر
سالن های سینما باید کاملا آکوستیک باشند تا صدای خارج وارد سالن سینما نشود. در محاسبه آکوستیک سالن سینما و آمفی تئاتر باید به معماری، ابعاد و متریال بکار رفته در ساخت سالن سینما توجه شود. آکوستیک سالن سینما باید به گونه ای باشد که کیفیت صدای پخش شده در فضای سینما نه تنها کاهش نیابد بلکه به طور بلند و گرمی به سمع مخاطبان برسد. بنابراین متریال آکوستیکی استفاده شده در سالن سینما نباید جاذب یا اکوی صدا باشد بلکه باید صدا را به طور موثری بازتاب دهد. اما زمان بازتاب صدا مسئله مهمی است که نیاز به محاسبات و حتی تعیین ضریب جذب صدای صندلی های سینما دارد. معمولا این کار را به این صورت انجام میدهند که صدا حالت رفت و برگشت پیدا نکند.
راه حل:
پانل‌های آکوستیکی پخش کننده صدا (دیفیوزر) و دربهای ضد صوت
آکوستیک سالن ضبط صدا و موسیقی
در یک سالن یا اتاق ضبط موسیقی، بر خلاف سالن سینما و یا سالن کنفرانس، قرار نیست صدا در محیط سالن بازتاب پیدا کند. در آکوستیک سازی این سالن ها باید از متریال صدا گیر (جاذب صدا) یا اکوی صدا استفاده کرد و بازتاب صدا را به حداقل خودش رساند. این امر برای دستیابی به صدایی دقیق و استاندارد کاملا ضروری است. کنترل بازتاب صدا (Acoustic Treatment) تنها بخشی از اصلاح آکوستیکی سالن‌های استدیوی ضبط صدا است. هدف بعدی از آکوستیک سالن ضبط صدا جلوگیری از ورود صدای بیرون است. در ضبط صدا و موسیقی کوچکترین صدای اضافی و مزاحم از محیط بیرون میتواند یک فاجعه به شمار آید. از این رو صدا بندی استدیوی ضبط صدا بسیار مهم است. بنابراین برای آکوستیک سازی این سالن ها دو مورد زیر باید مد نظر قرار گیرد:
- کاهش بازتاب صدا
- صدا بندی و جلوگیری از ورود صدای مزاحم
توجه به نکات کوچک و بزرگ زیادی در اصلاح آکوستیکی اتاق ضبط صدا وجود دارد تا صدایی شفاف و گیرا رکورد شود. فرکانس های بالا را میتوان با پانل‌های اکوستیکی مناسب جذب کرد اما فرکانس های پایین (صدای بم) نیاز به تله های صدای بم دارد. بدلیل طولانی شدن مطلب از توضیح بیشتر در این باره اجتناب می کنیم. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید با مشاورین ما در تماس باشید.
راه حل:
استفاده از پانل‌های جاذب صدا مناسب و تله های صدای بم (Bass Traps)
عایق بندی (صدا بندی) سالن‌های کارگاهی و سوله‌های صنعتی
علاوه بر سالن‌های ذکر شده، محیط های زیادی وجود دارند که نیاز به آکوستیک و صدا بندی دارند. در مورد کارخانه ها و دستگاه های صنعتی میتوانید مقاله آکوستیک صنعتی و آکوستیک کارخانه را مطالعه بفرمایید.
جمع بندی
در این مطلب درباره آکوستیک انواع سالن با کارکردهای مختلف صحبت کردیم.همان طور که در خلال مقاله ذکر شد میتوان از متریال مختلف برای اکوستیک سازی محیط های مختلف استفاده کرد که تشخیص آن بر عهده متخصص آکوستیک است. آکوستیک سالن یک کار تخصصی و حساس است. گاهی هزینه های زیادی که برای ساخت و احداث انواع سالن ضبط صدا، موسیقی، کنسرت، سالن همایش و کنفرانس صورت میگیرد، با نادیده گرفتن اهمیت آکوستیک سازی مناسب ضایع میشود. از این رو پیشنهاد میشود قبل از اقدام به صدا بندی سالن، با افراد و تیم های حرفه ای که تجربه لازم را در این زمینه دارند مشورت کنید. کارشناسان و متخصصین ما با سالها تجربه در زمینه اکوستیک انواع سالن ورزشی، سینما، همایش، جلسات، آمفی تئاتر، اجتماعات، کتابخانه، کنسرت، موسیقی و کنفرانس آماده پاسخ گویی و راهنمایی به شما عزیزان می‌باشند.